هر ساله میلیون‌ها نفر به حوزه شنگن یا همان محدوده ارضی اتحادیه اروپا سفر می‌کنند. در حالی که دغدغه امنیت در داخل مرزها و معضل مهاجران غیرقانونی در اروپا همچنان به قوت خود باقی است، کشورهای عضو پیمان شنگن تلاش دارند تا با به روزرسانی مقررات و وضع تدابیر جدید ورود مسافران را ساماندهی کرده و راه را برای ورود ببشتر مسافران قانونی تسهیل نمایند.
با اجرایی شدن قوانین جدید در سال‌های پیش رو، سفر به اروپا دستخوش تغییرات عمده‌‌ای خواهد شد. از این به مسافران توصیه شده است که از تغییرات تازه آگاه باشند و خود را آماده کنند. در زیر نگاهی می‌اندازیم به شماری از این تغییرات اعلام شده که قرار است در آینده نزدیک اعمال شوند.
افزایش هزینه درخواست ویزا
از ژانویه ۲۰۲۰ مسافرانی که قصد دارند ویزای محدوده شنگن را دریافت کنند باید هزینه بالاتری نسبت به قیمت فعلی بپردازند.
بنابر مقررات جدید، هزینه درخواست صدور ویزای شینگن ۳۳ درصد افزایش خواهد یافت، در نتیجه متقاضیان باید به جای ۶۰ یورو فعلی مبلغ ۸۰ یورو را بابت خدمات کنسولی بپردازند. بنابر اعلام اتحادیه اروپا درآمد حاصل از این افزایش تعرفه صرف بهبود تجهیزات برای مقابله با مهاجرت غیرقانونی خواهد شد.
سوئیس اولین کشور عضو پیمان شنگن است که از ۲ فوریه ۲۰۲۰ این افزایش قیمت را انجام خواهد داد. انتظار می‌رود مابقی کشورهای عضو اتحادیه نیز بالا بردن مبلغ درخواست ویزا را تقریبا از همین محدوده زمانی در دستور کار قرار دهند.
پایان مهر زدن بر گذرنامه‌ها
از سال ۲۰۲۲ به بعد پاسپورت مسافران غیراروپایی که به محدوده شنگن وارد می‌شوند، مهر نخواهند خورد. نام مسافران و اطلاعات آنان به هنگام ورود یا خروج از مرزهای اتحادیه اروپا در سامانه جامعی به نام سامانه ورود/خروج (EES) ثبت می‌شود و در نتیجه با جایگزین شدن این سیستم دیگر نیازی به زدن مهر در پاسپورت‌ها نخواهد بود.
پیشرفته‌تر شدن کنترل‌های مرزی
در کنار فعال شدن سامانه ورود/خروج که جایگزین مهر در گذرنامه خواهد شد، فناوری‌های دیگری نیز پیش بینی شده‌اند که رفت و آمد به درون حوزه شنگن را آسان‌تر و ایمن‌تر می‌سازند.
از جمله این اقدامات سامانه تشخیص هویت بیومتریک فرودگاهی است. در این روش که در حال حاضر در فرودگاه لیسبون در پرتغال به صورت آزمایشی فعال شده است، مسافران دیگر به ارائه پاسپورت خود برای عبور از گذرگاه‌های مرزی نیازی ندارند. در این روش، مسافران به جای ایستادن در صف‌های طویل کنترل فرودگاه قادر خواهند بود تنها با نشان دادن صورت و اثر انگشت خود به یک نمایشگر تشخیص هویت، به سرعت از این مرحله عبور کنند.
فناوری هوش مصنوعی به مسئولان اجازه می‌دهد هویت فرد را مورد تایید قرار دهند یا در صورت جعل روادید از ورود وی به درون کشورهای عضو اتحادیه اروپا جلوگیری کنند.
عدم نیاز به سفر به کشور ثالث برای تسلیم درخواست صدور روادید
لایحه قانون الحاقی برای محدوده مرزی شنگن که در ماه ژوئن توسط شورای اتحادیه اروپا به تصویب رسید، شامل مفادی است که پروسه دریافت ویزا را تسهیل و تسریع می‌کند. بنا بر قانون جدید، دیگر نیازی نخواهد بود که مسافری برای درخواست ویزای شنگن به یک کشور ثالث سفر کند.
بنابر قانون جدید که از ماه‌های ابتدایی سال ۲۰۲۰ اجرایی خواهد شد اگر عضوی از اتحادیه اروپا خدمات کنسولی خود را به هر دلیلی در کشور محل اقامت مسافر ارائه نکند، این مهم باید توسط یک عضو دیگر اتحادیه اروپا در آن کشور نمایندگی شود. به این معنی که کشور جانشین می‌تواند به نیابت از اتحادیه اروپا فرم‌های درخواست ویزا را بررسی کند.
راه حل دیگر نیز این است که کشور اروپایی فاقد دفتر نمایندگی، با یک سرویس ارائه دهنده خارجی در کشور میزبان همکاری کند و اختیار صدور ویزا در محل را به آن سرویس محول کند.
فاصله زمانی میان درخواست اخذ روادید و تاریخ انجام سفر
تا کنون مسافران اجازه داشتند حداکثر ۳ ماه قبل از تاریخ سفرشان درخواست خود را برای اخذ ویزای شنگن ارائه دهند. با قوانین جدید، این مدت سه ماه دیگر اضافه خواهد شد و به شش ماه خواهد رسید.
در عین حال قانون قبلی برای کف زمانی درخواست ویزا پابرجاست و مسافران نمی‌توانند برای کمتر از سه ماه آینده تقاضای ویزا کنند. امری که البته استثنابردار است و مسئولان کنسولگری در موارد اضطراری می‌توانند ویزا را در زمانی کمتر از ۱۵ روز کاری آتی صادر کنند.
شهروندان بدون نیاز به روادید
گردشگران کشورهایی که برای ورود به حوزه شنگن نیاز به ویزا ندارند نیز تحت تاثیر تغییرات جدید در قوانین اتحادیه اروپا قرار خواهند گرفت.
در واقع از ژانویه ۲۰۲۱ به بعد برای اولین بار این شهروندان به منظور ورود به کشورهای عضو اتحادیه اروپا ملزم به پر کردن فرمی در سامانه موسوم به مجوز الکترونیکی سفر (ETIAS) هستند.
پر کردن این فرم حدود ۱۵ دقیقه طول می‌کشد و مقامات اتحادیه با بررسی پیشینه امنیتی فرد تصمیم خواهند گرفت که آیا ورود متقاضی به محدوده شنگن بلامانع است یا خیر. مسافران تاییدیه این سامانه را در ایمیلی دریافت خواهند کرد و تنها کافی است در درگاه‌های مرزی اتحادیه اروپا آن را به ماموران نشان دهند.
ورود بریتانیایی‌ها به محدوده شنگن
در حالی که با اجرایی شدن قوانین جدید ورود بسیاری از مسافران به کشورهای عضو اتحادیه اروپا راحت‌تر خواهد شد، این امر شامل شهروندان با ملیت بریتانیا نخواهد بود.
بریتانیایی‌ها تا امروز می‌توانستند آزادانه و بدون نیاز به ویزا یا حتی پاسپورت در حوزه شنگن تردد کنند. اما با به سرانجام رسیدن برکسیت، بریتانیا نیز به عنوان یک کشور غیرعضو اتحادیه اروپا درنظر گرفته خواهد شد.
هرچند بریتانیایی‌ها به روادید احتیاج نخواهند داشت، با این حال از ژانویه ۲۰۲۱ به بعد باید قبل از ورود به خاک اتحادیه نام و درخواست خود را در سامانه موسوم به مجوز الکترونیکی سفر (ETIAS) ثبت کنند تا اجازه ورود برایشان صادر شود.
از طرف دیگر شهروندان بریتانیا باید پاسپورت خود را به هنگام سفر به همراه داشته باشند. آنان همینطور به هنگام ورود به کشورهای عضو اتحادیه اروپا باید در کنار شهروندان دیگر ۶۲ کشور از گذرگاه مخصوص کشورهایی رد شوند که برای ورود به خاک اتحادیه روادید لازم ندارند.
منبع: